Yenilenebilir Enerji Kanunu Teklifi Komisyon Raporu
|
TBMM (S. Sayısı: 395) Kütahya Milletvekili Soner Aksoy’un; Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Raporu (2/340) Not: Teklif Başkanlıkça; tali olarak Plan ve Bütçe Komisyonuna, esas olarak da Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonuna havale edilmiştir. TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Ka- nunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifim ilişikte sunulmuştur. Gereğini saygılarımla arz ederim. 14/11/2008 Soner Aksoy Kütahya TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA 2/340 Esas numaralı, Kütahya Milletvekili Sayın Soner Aksoy’un Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifine katılıyoruz. Gereğinin yapılmasını arz ederiz. 21/4/2009 Halil Mazıcıoğlu Fatoş Gürkan Mehmet Erdoğan Gaziantep Adana Gaziantep Fatma Şahin Mehmet Sarı Gaziantep Gaziantep GENEL GEREKÇE Ülkemizde her geçen gün enerji ihtiyacı artan bir seyir göstermektedir. Bunun yanında gün geç- tikçe fosil kaynaklı yakıtlar hem tükenmekte, hem de fiyatları sürekli artan bir eğilim sergilemekte- dir. “ Asıl enerji fosil yakıttır” anlayışı artık bitmiştir. Ülkemiz gerçekliği paralelinde, elektrik üreti- minde doğalgaza bağımlılığımız düşünüldüğünde , elektrik enerjisi üretimimizin dışa bağımlılıktan kurtarılarak talebin kesintisiz, güvenilir ve düşük maliyetlerle karşılanması , kaynak çeşitlendirme- sine giderek arz güvenliğinin sağlanmasıyla mümkün olabilecektir. Devletler sürdürülebilir bir çevre yönetimi ile enerji kaynaklarında dışa bağımlılığı önlemek ve kaynak çeşitliliği oluşturmak için yenilenebilir enerji kaynaklarına haklı bir yöneliş göstermişlerdir. Örneğin bugün dünyada rüzgârda kurulu gücün 100 bin MW ‘a yükseldiği bir dönemde ülkemizin de enerji politikamızın ana hedefi olan yerli kaynaklarımızın ön plana çıkarılması noktasında benzer atılım hamlelerini gecikmeksizin gerçekleştirmesi büyük önem taşımaktadır. Türkiye’nin üyesi olmayı amaçladığı AB , 2020 yılında yenilenebilir enerjilerin toplam enerji için- deki payını %20 ye , ulaşımda tüketilen enerji içindeki payını ise %10 ‘a çıkarmayı hedeflemektedir. – 2 – Aynı şekilde yine AB 2020 yılında toplam elektrik tüketiminin yaklaşık %35’ini ısı ihtiyacının yaklaşık % 25’ini ve ulaşımdaki yakıt ihtiyacının yaklaşık %10’unu , toplam enerjilerinin ise yakla- şık %20’den fazlasını yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlamayı ve bu doğrultuda 2020 yılında rüzgâr için 180.000 MW, Hidrolik için 120.000 MW, fotovoltaik (PV) için 52.000 MW, Biyokütle için 50.000 MW ve jeotermal için 2.000 MW Kurulu güçlere ulaşmayı hedeflemektedir. Ülkemizin yenilenebilir enerji kaynaklarındaki potansiyeli bilinmesine ragmen bugüne kadar yeterince yatırıma dönüştürüldüğü ise söylenemez . 2006 yılında yenilenebilir enerji kaynakların- dan üretilen elektrik enerjisi üretilen toplam elektriğin %26’sına karşılık gelmektedir. Toplam hid- rolik kaynaklar dahildir. Dolayısıyla yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının düşük olması bu kaynakların teşvik edilmesini zorunlu kılmaktadır. Bu kaynakların kullanıma sokulması enerji üretiminin yanında , ye- ni teknolojiler ve yeni istihdam alanları da oluşturacaktır.  AB ülkeleri uygulamalarına baktığımızda yenilenebilir enerji kaynakları için mali , vergi ve üre- tim teşvikleri adı altında çeşitli piyasa destek yöntemlerinin benimsendiği görülmektedir. Getirilen düzenlemeyle, 01.01.2016 tarihine kadar işletmeye girecek tesisler için geçerli olmak üzere , her kaynağa farklı tarife esası üzerine bina edilen on yıl süreli alım garantileriyle sağlanan teşvikler pa- ralelinde rüzgâr, biyokütle , jeotermal, güneş ve hidrolik gibi yerli ve yenilenebilir enerji kaynakla- rının elektrik enerjisi üretiminde kullanımının desteklenmesi amaçlanmaktadır. 01.01.2016 tarihin- den itibaren işletmeye girecek tesisler için uygulanacak fiyat ise, EPDK’nın belirlediği bir önceki yı- la ait Türkiye ortalama elektrik toptan satış fiyatıdır. Ancak Bakanlar Kurulu EPDK’nın belirlediği bir önceki yıla ait Türkiye ortalama elektrik toptan satış fiyatının altında olmamak kaydıyla fiyatla- rı belirleyebilecektir. Düzenlemeyle getirilen bir diğer değişiklikle de elektrik enerjisi üretimine yönelik yenilenebi- lir kaynak alanlarının belirlenmesi , korunması ve kullanılmasına ilişkin usul ve esasların yönetme- likle düzenleneceği belirtilmiş belirlenen yenilenebilir kaynak alanları re’sen imar palanlarına işlen- mek üzere EİE tarafından ilgili mercilere bildirileceği hüküm altına alınmıştır. Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 395) – 3 – MADDE GEREKÇELERİ Madde 1- Kanunda yer alan biyokütle tanımı biyogazı da içerdiğinden biyogaz ibareleri me- tinden çıkarılmıştır. Madde 2- Yenilenebilir kaynak alanlarının belirlenmesi , korunması ve kullanılmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenleneceği belirtilmiş, ayrıca belirlenen yenilenebilir kaynak alan- larının re’sen imar planlarına işlenmek üzere EİE tarafından ilgili mercilere bildirilmesi hükme bağlanmıştır. Madde 3- Yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektrik için alım garantileri düzenlen- miştir. Madde 4- 3 üncü maddede yapılan değişikliğe paralel olarak ibare değişikliği yapılmıştır. Madde 5- Yürürlük maddesidir. Madde 6 - Yürütme maddesidir. Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 395) – 4 – Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Raporu Türkiye Büyük Millet Meclisi Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Esas No.: 2/340 Karar No.: 11 5 Haziran 2009 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA Kütahya Milletvekili Soner AKSOY ve 5 Milletvekili tarafından hazırlanarak 14/11/2008 tari- hinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 20/11/2008 tarihinde tali komisyon olarak Plan ve Bütçe Komisyonuna, esas komisyon olarak da Komisyonunuza havale edi- len (2/340) esas numaralı “Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kul- lanımına İlişkin Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”; Komisyonunuzun 22/04/2009 tarihinde yaptığı 3 üncü Birleşimde, Hükümeti temsilen Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı M. Hilmi GÜLER ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Enerji Piya- sası Düzenleme Kurumu, Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü, Devlet Su İşleri Genel Mü- dürlüğü, Elektrik Üretim Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü, Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü, T.C. Merkez Bankası, Türkiye Kalkınma Bankası ile ilgili sivil toplum kuruluşları temsilcilerinin katılımlarıyla görüşülmüştür. Enerji politikalarında sürdürülebilirliğin sağlanması yani gelecek kuşakların enerji ihtiyacını dikkate alarak günümüz enerji ihtiyacının karşılanması, son yıllarda daha da fazla önem kazanmış bu- lunmaktadır. Sürdürülebilir enerji kavramı genellikle üç unsur üzerine inşa edilmektedir. Bunlar ener- ji üretiminde yenilenebilir enerji kaynaklarının payının artırılması, enerji verimliliğinin sağlanması ve karbondioksit salınımlarının azaltılmasıdır. Ancak özellikle 1979 petrol krizinden günümüze öne- mini koruyan enerji arz güvenliği konusunun ön plana çıkarıldığı başka bir yapı da değerlendirme- lerde göze çarpmaktadır. Bu yapıda enerji kaynaklarının güvenliği, enerji piyasasında rekabetin sağ- lanması ve çevrenin korunması başlıklarına yer verilmektedir. Sürdürülebilir enerji politikalarının oluşturulması sırasında, enerji kaynaklarının güvenliğinin sağlanması ve karbondioksit salınımlarının azaltılması çerçevesinde yenilenebilir enerji kaynakları ön plana çıkmaktadır. Bunun en önemli nedeni fosil bazlı yakıt kaynaklarının sonlu olmasıdır ve bu kaynaklar tükenmeden önce küresel ısınmayı ve çevre sorunlarının oluşmasını engelleyebilecek al- ternatif kaynakların geliştirilmesi zorunluluğudur. Ancak mevcut ve gelecekteki sorunların çözü- münün odağında yer alan yenilenebilir enerji kaynakları, destek ve teşvik mekanizmaları olmaksızın mevcut piyasa koşulları altında geleneksel enerji kaynakları ile rekabet edebilme imkânından yoksundur. Bununla birlikte yenilenebilir enerji kaynaklarına son yıllardaki yönelim de dikkatleri çekmektedir. Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 395) – 5 –  Yenilenebilir enerji kaynaklarının geleneksel enerji kaynakları ile rekabetini engelleyen tekno- lojik, mali ve siyasi engeller bulunmaktadır. Özellikle bazı yenilenebilir enerji kaynaklarının enerji üretiminde çok yakın zamanda kullanıma girmiş olması, teknolojileri itibariyle ticari uygulamalara yeterince elverişli değildir. Çünkü halen geliştirmeye yönelik çalışmalar yoğun bir şekilde devam etmekte ve bu durum da yatırım maliyetlerinin yüksek olmasına neden olmaktadır. Maliyetleri yüksek olmasına rağmen yatırımların biran evvel yapılması da önemini korumaktadır. Zira fosil bazlı yakıt kaynaklar (özellikle petrol) orta ve uzun vadede tükenme tehlikesi ile karşı karşıya bulunmakta ve bu durum fiyatların sürekli yükselmesi sonucunu beraberinde getirmektedir. Dolayısıyla uzun vade- de fosil yakıtların fiyatları sürekli yükselecektir. Bunun aksine temelinde güneş bulunan yenilenebi- lir enerji kaynakları güneşin varlığına bağlı olarak tükenmez bir nitelik taşımaktadır. Bu durum ise ilerleyen zamanda yaşanabilecek teknolojik gelişmelerle maliyetlerin düşmesinin yolunu açmakta- dır. Şu halde uzun vadede, fosil yakıtların arzın azalması nedeniyle fiyatları düşerken yenilenebilir enerji kaynaklarının fiyatları düşecektir. Görüldüğü üzere; yenilenebilir enerji kaynaklarına bu günden yatırım yapmak uzun vadede bü- yük yararlılıklar sağlayacaktır. Bunun için de, Dünyada birçok ülkede yapıldığı gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının çeşitli mekanizmalarla desteklenmesi gerekmektedir. Yenilenebilir enerji kay- naklarını teşvik mekanizmaları son yıllarda yaygınlaşmış ve gelişmiş ülkelerden 37 ve gelişmekte olan ülkelerden 23 olmak üzere en az 60 ülkede çeşitli şekillerde desteklemelere yer verilmeye baş- lanmıştır. Bunların arasında besleme tarifeleri, yatırım hibeleri, yatırım ve diğer vergisel krediler, mali teşvikler, yenilenebilirlere ilişkin yükümlülükler, kaynakta elektrik üretimine garantiler, yeşil ser- tifikalar, ihaleler, yeşil fiyatlandırma ve şebeke ölçümleri bulunmaktadır. Ülkemizin yenilenebilir enerji potansiyeline bakıldığında; 1. Hidrolik: Yaklaşık 40.000 MW’lık kapasite kurulmasına elverişli hidrolik potansiyelimizin 13.850 MW’ı işletmede ve 9.400 MW’ı inşa halindedir. 2. Rüzgâr: Rüzgâr enerjisi potansiyelimiz 48.000 MW’lık üretim tesisi kurulmasına yeterlidir. 425 MW rüzgâr santralı işletmede olup, 488 MW’ı inşa halindedir. 3. Jeotermal: Elektrik enerjisi üretiminde kullanılabilecek toplam 600 MW’lık jeotermal enerji potansiyelimizin henüz 30 MW’lık kısmı değerlendirilmiştir. 65 MW’lık üretim tesisi inşası devam etmektedir. Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 395) – 6 – 4. Biyokütle: Atık potansiyelimiz yaklaşık 8,6 Milyon TEP olup bunun 6 milyon TEP’i ısınma amaçlı kullanılmaktadır. Tarıma elverişli olup da kullanılmayan alanların değerlendirilmesi ile 1,7 milyon ton biyodizel, pancar alanlarının kullanımı ile 3,5 milyon ton biyoetanol üretilebilecektir. Biyokütlede 6 MW, biyogazda 13 MW’lık üretim tesisi inşa halindedir. Anlaşılacağı üzere; ülkemizin ciddi boyutlara varan yenilenebilir enerji kaynak potansiyeli bu- lunmakla birlikte bu potansiyelin elektrik üretimindeki payının artırılması gerekmektedir. Böylelik- le bir taraftan dışa bağımlılığımız azaltılırken diğer taraftan istihdama katkı sağlanabilecektir. Teklifin geneli üzerindeki görüşmeler sırasında; - Yenilenebilir enerji kaynaklarının öneminin her geçen gün daha da arttığı, yerli ve tükenmeyen bu kaynakların kullanımını en üst seviyeye taşımak için kaynaklar itibariyle teşvik edilmeleri gerektiği, - Teklifin kanunlaşmasının büyük önem taşıdığı, ancak Hükümetin de vereceği destekle Tekli- fin daha iyi bir seviyeye taşınabileceği, - Enerji konusunda yaşanan sorunlara bütüncül bir yaklaşımla çözümlerin türetilmesi gerektiği, sadece yenilenebilir enerji kaynaklarının teşvik sisteminin iyileştirilmesinin yeterli olamayacağı, - Petrol fiyatlarındaki dalgalanmalara bağlı olmaksızın, yenilenebilir enerji kaynaklarının yay- gınlaştırılmasına yönelik ısrarlı politikaların uygulanması gerektiği, - Yenilenebilir enerji kaynakları teşvik edilirken ülkemize bu alandaki teknoloji transferinin ger- çekleşmesini sağlamak için de çalışmaların yapılması gerektiği, - Yenilenebilir enerji kaynakları üretim tesislerinde kullanılan parçalardan ülkemizde üretilen- leri için ayrıca teşvik verilebileceği, ifade edilmiştir. Teklifin geneli üzerindeki görüşmeleri müteakiben verilen önerge doğrultusunda, Teklifin daha ay- rıntılı bir şekilde incelenebilmesini ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile diğer kurum ve kuruluş- ların çalışmalarından da yararlanılabilmesini teminen, bir Alt Komisyon kurulmasına karar verilmiştir. Kütahya Milletvekili Soner AKSOY başkanlığında Adana Milletvekili Tacidar SEYHAN, Ga- ziantep Milletvekili İbrahim Halil MAZICIOĞLU, Kütahya Milletvekili Alim IŞIK ile Rize Millet- vekili Bayram Ali BAYRAMOĞLU’ndan oluşan Alt Komisyon; 28 ve 30 Nisan 2009 ile 5, 6, 20 ve 21 Mayıs 2009 tarihlerinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü, Dev- let Su İşleri Genel Müdürlüğü, Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü, Özelleş- tirme İdaresi Başkanlığı ile ilgili sivil toplum kuruşları temsilcilerinin katılımlarıyla yapmış olduğu toplantılar sonucunda çalışmalarını tamamlamış ve aşağıda belirtilen değişiklikleri yapmıştır. Teklifin Çerçeve 1 inci maddesi; son yıllarda yatırımlarında ciddi artışların yaşandığı “çöp ga- zı” kavramı ile birlikte yenilenebilir enerji kaynaklarının teşvik edilmesi amacıyla oluşturulan “YEK destekleme mekanizması”nın ve bu mekanizmanın işlerliğini sağlayacak “PMUM”, “YEK toplam be- deli” ve “ödeme yükümlülüğü oranı” kavramlarının birinci fıkraya bent olarak; 5346 sayılı Kanun- da geçmekle birlikte tanımlanmamış kavramlar için genel kanun niteliğindeki 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunundaki anlamların geçerli olacağına ilişkin fıkranın 5346 sayılı Kanunun 3 üncü mad- desine eklenmesi amacıyla ilaveler yapılmak suretiyle kabul edilmiştir. Teklifin Çerçeve 2 nci maddesi; 5346 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde değişiklik öngörmekle birlikte maddenin birinci fıkrasının ilk cümlesinde herhangi bir değişiklik yapılmaması dikkate alı- narak, sadece ikinci cümlesinin değiştirilmesi ve fıkraya yeni cümle eklenmesi yönünde madde çer- çevesi değiştirilmiştir. Ayrıca birinci fıkranın ikinci cümlesi, yenilenebilir enerji kaynak alanlarının belirlenmesi sırasında ilgili kurum ve kuruluşların görüşünün alınması ile söz konusu alanların de- Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 395) – 7 – recelendirilmesi imkanının eklenmesi amacıyla değiştirilmiş, eklenen son cümlede ise belirlenen alanların imar planlarına işlenmek üzere ilgili mercilere bildirilmesi konusunda EİE yerine Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının görevlendirilmesi amacıyla değiştirilmesi suretiyle kabul edilmiştir. Teklifin Çerçeve 3 üncü maddesinin görüşmeleri sırasında; yenilenebilir enerji kaynaklarının desteklenmesi amacıyla kaynak türleri itibariyle sağlanacak tarife desteğinde, fiyat ve süreler ile öde- meye ilişkin usul ve esasları içeren YEK destekleme mekanizmasına tabi olmaya ilişkin şartların 5346 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin başlığı ile birlikte yeniden düzenlenmesi ve bu kapsamda Ka- nuna bir cetvelin eklenmesi gerektiği ifade edilmiştir. Bunun üzerine aşağıdaki hususlar çerçevesin- de düzenlemeler yapılmıştır: - Öncelikle söz konusu mekanizmaya tabi olmak isteyenlerin; YEK Belgesi ve lisans alması, 31/12/2015 tarihinden önce üretim tesislerinin işletmeye girmesi ve her yıl 31 Ekim tarihinden önce EPDK’ya başvuruda bulunması gerekmektedir. Yeni tesislerin yapımını özendirmek amacıyla me- kanizmada öngörülen süreler tesislerin işletmeye girdiği tarihten itibaren başlayacaktır. Ancak me- kanizmaya tabi olanlar yılı içerisinde mekanizma dışına çıkamayacaklardır. - Yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üretimi sırasında kesintisiz üretimin sağ- lanması için kurulan, fosil yakıtlarla desteklenen üretim yapıları hibrit üretim tesisi olarak adlandı- rılmaktadır. Bunlardan yoğunlaştırılmış güneş enerjisi ile birlikte fosil yakıtları kullanan hibrit üre- tim tesislerinde, sadece yoğunlaştırılmış güneş enerjisinden üretilen elektrik enerjisi mekanizma kap- samında değerlendirilecektir. - Mekanizmaya tabi olanlar tarafından üretilen elektrik enerjisinin tamamı, iletim veya dağıtım sistemine verilmeleri suretiyle mekanizma kapsamında belirlenmiş tarifeler üzerinden satın alınır. PMUM; mekanizmaya tabi olanların her biri tarafından iletim veya dağıtım sistemine verilen elek- trik enerjisi miktarı ile tarifeleri çarparak, üreticilerin her birine ödenecek YEK bedelini ve bunların toplamı olan YEK toplam bedelini fatura tarihindeki TCMB döviz alış kuru üzerinden Türk Lirası cinsinden belirler. Ayrıca yine PMUM, aynı fatura dönemi için nihai tüketiciye elektrik enerjisi sa- tışı yapan tedarikçilerin elektrik satış piyasasındaki paylarını (tedarikçinin tüketicilerine sattığı elek- trik enerjisi miktarı/tedarikçilerin tamamının tüketicilere sattığı toplam elektrik enerjisi miktarı) ya- ni ödeme yükümlülüğü oranını belirler. Ancak bu oranın hesaplanması sırasında ikili anlaşmalarla ve- ya başka yollarla mekanizmaya tabi olmaksızın satılan elektrik enerjisi miktarı hesaplamalara dahil edilmez. Çünkü aksi halde YEK toplam bedeli ile ödeme yükümlülüğü oranının çarpılması sonu- cunda her bir tedarikçinin ödeme yükümlülüğü tutarı belirlenmesi sırasında adaletsiz bir dağılım or- taya çıkabilecektir. Tedarikçilerden toplanan tutar ise daha önceden belirlenmiş olan YEK bedeli dik- kate alınarak üreticilere dağıtılır. - 31/12/2015 tarihinden sonra işletmeye girecek üretim tesislerinin mekanizmaya tabi olama- yacakları dikkate alınarak, yatırımcının önünü görebilmesini teminen 31/12/2011 tarihinden itiba- ren yenilenebilir enerji kaynaklarının tümüne dayalı üretim tesisleri için uygulanacak tarife ve süre- leri Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecektir. Ayrıca mekanizma kapsamında yer almayan yenile- nebilir enerji kaynakları için de tarife ve süreleri belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkili kılınmıştır. - Son olarak mekanizmaya tabi olmak istemeyenlerin serbest piyasada elektrik enerjisi satış hak- ları önceden de olduğu gibi saklı tutulmuştur. Yukarıda anlatılan hususlar çerçevesinde kamuoyunun bilgilendirilmesi ve ikincil mevzuatın hazırlanması konusunda sorumlu kurum ve kuruluşlar da belirlenerek Çerçeve 3 üncü madde yeni- den düzenlenmiştir. 4628 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında lisans alma ve şirket kur- ma yükümlülüğünden muaf olarak kurulacak yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisle- rine ilişkin başvuru, izin, denetime ilişkin teknik ve mali usul ve esasların düzenlenmemiş olması ne- Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 395) – 8 – deniyle yatırımların gerçekleşemediği ifade edilmiştir. Bunun üzerine öncelikle bu alandaki ikincil mevzuat eksikliğinin giderilmesi konusunda sorumlu kamu kurum ve kuruşlarının belirlenmesi, ikin- ci olarak da özellikle hidroelektrik üretim tesisleri için gerekli olan su kullanım hakkının verilmesinde bürokrasinin azaltılması amacıyla DSİ’nin ilgili taşra teşkilatı ve ilgili dağıtım şirketinin uygun gö- rüşü alınmak kaydıyla il özel idarelerinin yetkilendirilmesi kararlaştırılmıştır. İkinci olarak 4628 sa- yılı Kanunun ilgili hükmü gereğince kendi ihtiyaçları için elektrik enerjisi üretenlerin ihtiyaç fazla- sını dağıtım sistemine vermelerine ilişkin hususların düzenlenmesi gerekmektedir. Bu kapsamda fo- tovoltaik güneş enerjisine dayalı elektrik üretim tesisleri hariç diğer tesis tiplerinin YEK destekleme mekanizmasındaki fiyat ve sürelerden faydalanabilmelerine olanak tanınması kabul görmüştür. Di- ğer taraftan fotovoltaik güneş enerjisine dayalı elektrik üretim tesislerine belli şartlar dahilinde daha yüksek tarifenin uygulanmasının, ülkemizin güneş enerjisi potansiyelinin kullanılmasını kolaylaştı- racağı ve konutlarda güneş enerjisinden elektrik üretiminin maliyetlerin yüksek olmasından kay- naklanan engellerinin ortadan kaldırılmasına imkan sağlayacağı vurgulanmıştır. Bunun üzerine fo- tovoltaik güneş enerjisine dayalı elektrik üretenlerden aylık üretimi 3000 kWh’den az olanlar için 35 Euro cent/kWh, 3000 kWh ile 6000 kWh arasında olanlar için 30 Euro cent/kWh alım fiyatının uy- gulanması ve PMUM tarafından ödenecek YEK bedelinin hesaplanması sırasında da bu tarife fiyat- larının esas alınması kabul edilmiştir. Ayrıca kendi ihtiyaçları için yenilenebilir enerji kaynakların- dan elektrik enerjisi üretenlerin dağıtım sistemine verdikleri ihtiyaç fazlasının ilgili dağıtım şirketince alınması zorunlu tutulmuş ve bu kapsamda sisteme verilen elektrik enerjisi YEK destekleme meka- nizması kapsamında ilgili dağıtım şirketince sisteme verilmiş olarak kabul edilmiştir. Böylelikle ken- di ihtiyacı için üretim tesisi kurma hem tarife desteği ile hem de ihtiyaç fazlası için sağlanan alım ga- rantisi ile desteklenmiş olmaktadır. Üçüncü olarak ülkemizdeki bitkisel veya hayvansal atık yağla- rın elektrik enerjisi üretimi suretiyle değerlendirilmesi sırasında, kurulu gücü 500 kilovatın altında- ki biyokütle enerjisine dayalı elektrik üretim tesislerinin çok düşük verimli çalışmalarına rağmen YEK destekleme mekanizmasındaki tarife desteği nedeniyle başlangıçta cazip bir yatırım yolu ola- bileceği, ancak ilerleyen zamanda hem yatırımcı hem de tüketiciler açısından birçok olumsuz so- nucun ortaya çıkabileceği belirtilmiştir. Bunun üzerine atık yağların kullanıldığı biyokütle enerjisi- ne dayalı elektrik üretim tesislerinin muafiyetli üretim yapabilmeleri ve YEK destekleme mekaniz- masına tabi olabilmeleri için asgari kurulu güç kapasitesinin 1000 kilovat olması kararlaştırılmıştır. Yukarıda anlatılan 4628 sayılı Kanun kapsamında lisans alma ve şirket kurma yükümlülüğünden mu- af olarak elektrik üretimine ilişkin hususların tamamının 5346 sayılı Kanuna “Muafiyetli üretim” başlıklı 6/A maddesi olarak eklenmesi kabul edilmiştir. Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerinde kullanılan mekanik veya elektro- mekanik teçhizat büyük ölçüde ithal edilmektedir. Tarife desteği ile ülkemizin yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim potansiyelinin hayata geçirilmesi sırasında, ihtiyaç duyulacak türbin, jeneratör ve benzeri diğer teçhizatın ülkemizde üretilmesi sanayimiz açısından hem teknolo- ji transferine hem de istihdam artışına imkan verecektir. Belirtilen nedenlerle 31/12/2015 tarihinden önce işletmeye giren yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim tesislerinde kullanılan teçhizatın yurt içinde üretilmesi halinde, rakamları ve parçaları gösterir II sayılı cetvel gereğince ila- ve bir ödemenin de yapılması kararlaştırılmıştır. Söz konusu ödemeye ilişkin usul ve esasların Ener- ji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yönetmelikle düzenlenmesi, 31/12/2015 tarihinden sonra bu konuya ilişkin hususların ise Bakanlar Kurulunca belirlenmesi ile birlikte yerli katkı ilavesine ilişkin düzenlemelerin 5346 sayılı Kanuna “Yerli ürün kullanımı” başlıklı 6/B maddesi olarak ek- lenmesi kabul edilmiştir. Yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üretimi sırasında kesintisiz üretimin sağ- lanmasını ve üretim tesislerinin kurulu güç kapasitelerinin tamamını dolduracak şekilde iletim veya dağıtım sistemine elektrik enerjisi verebilmesini teminen, söz konusu tesislere ek kapasite kurabil- Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 395) – 9 – me imkanının tanınması kabul edilmiştir. Ek kapasite kurulurken; sahanın etkin bir şekilde kullanı- mını ve diğer yatırımcıların engellenmemesini sağlamak için bu tesisler için lisanslarında belirlenen sahanın dışına çıkılmamasının, iletim sisteminde sorunların ortaya çıkmaması için de işletme anın- da sisteme verilen gücün lisanslarında belirtilen kurulu gücü aşmamasının gerektiği ifade edilmiştir. İkinci olarak yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerinin, kesintisiz üretim gerçekleş- tirememelerine rağmen kurulu güçleri esas alınarak sistem kullanım tarifesi ödedikleri ve sistem kul- lanım tarifelerinin yüksek olduğu ülkemizin batısında ve güneyinde yer almaları nedeniyle iletim veya dağıtım sistemi kullanım tarifesini indirimli olarak ödemelerinin gerektiği ifade edilmiş ve bu- nun üzerine sistem kullanım tarifelerini işletmeye girdikleri tarihten itibaren on yıl süreyle yüzde doksan indirimli olarak ödemeleri kararlaştırılmıştır. Son olarak lisans başvurularının değerlendiril- mesi sırasında bağlantı görüşü oluşturulurken; yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesis- lerine öncelik tanınması ve bunlardan otoprodüktör lisansı için başvuranların kendi mülkiyetindeki trafo merkezinin de dikkate alınması gerektiği belirtilmiştir. Ek kapasite, sistem kullanım tarifelerinde indirim ve lisans başvurularının değerlendirilmesine ilişkin hususların 5346 sayılı Kanuna “Diğer uygulamalar” başlıklı 6/C maddesi olarak eklenmesi kabul edilmiştir. 5346 sayılı Kanuna eklenmesi kabul edilen 6/A, 6/B ve 6/C maddeleri ile 6/B maddeyle ilişkili ek- li II sayılı cetvelin tek bir çerçeve madde içerisinde düzenlenmesi kararlaştırılmış ve bunun üzerine yu- karıda sözü geçen düzenlemeleri içeren Çerçeve 4 üncü maddenin Teklife eklenmesi kabul edilmiştir. Teklifin Çerçeve 4 üncü maddesi ile, 5346 sayılı Kanunun 8 inci maddesinde geçen “2011” iba- resinin “2015” olarak değiştirilmesi suretiyle ödenecek bedellere ilişkin yüzde seksenbeş oranında- ki indirimin süresinin 5346 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinde öngörülen değişikliğe paralel olarak uzatılması öngörülmektedir. Ancak 5346 sayılı Kanunun 8 inci maddesinde “2011” ibaresi yer al- mamakla birlikte üçüncü fıkrasında “31/12/2012” ibaresi bulunmaktadır. Ayrıca, sözkonusu madde- nin üçüncü fıkrasının uygulanması sırasında enerji nakil hatlarına ilişkin belirsizliklerin giderilmesi amacıyla “enerji nakil hatlarından” ibaresinden önce gelmek üzere “TEİAŞ ve dağıtım şirketlerine devredilecek olan da dahil” ibaresinin eklenmesinin ve işletme döneminin ilk on yılı için uygulanan teşviğin ilk onbeş yıl için uygulanmasının gerektiğinin ifade edilmesi üzerine üçüncü fıkranın ilk cümlesinin tamamen değiştirilmesi benimsenmiştir. İkinci olarak; çevrenin korunması anlayışı çer- çevesinde doğal sit alanlarının 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, milli park, tabiat parkı, tabiat anıtı ile tabiatı koruma alanlarının 9/8/1983 tarihli ve 2873 sa- yılı Milli Parklar Kanunu, muhafaza ormanlarının 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu, yaban hayatı geliştirme sahalarının 1/7/2003 tarihli ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu, özel çev- re koruma bölgeleri ile içme ve kullanma suyu koruma alanlarının 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu gereğince belirlendiği ve korunduğu belirtilerek söz konusu alanlarda yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim tesislerinin kurulmasında çeşitli hukuki engeller- le karşılaşıldığı ifade edilmiştir. Söz konusu alanlara zarar vermeksizin bu alanlarda çevreyle uyum- lu teknolojilere sahip elektrik üretim tesislerinin kurulmasının, ülkemiz enerji kaynaklarının etkin bir şekilde kullanımı açısından önem taşıdığı da vurgulanmıştır. Kurulacak tesisler için 2872 sayılı Kanun gereğince alınması gereken ÇED raporlarının olumlu bir şekilde sonuçlandırılabilmesi için, yukarıda belirtilen alanların korunmasından sorumlu ilgili birimlerin olumlu görüş vermesinin ön koşul olarak konulması gerektiği ifade edilmiştir. Bunun üzerine doğal sit alanlarında ilgili koruma bölge kurulunun, yukarıda sayılan diğer alanlarda ise ilgili Bakanlığın olumlu görüşü alınmak kay- dıyla yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim tesislerinin kurulmasına izin verilmesi- ne ilişkin fıkranın 5346 sayılı Kanunun 8 inci maddesine eklenmesi kabul edilmiştir. Son olarak 4706 sayılı Kanunun ek 2 nci maddesi gereğince Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerler için alınan irtifak hakkı veya kullanma izni be- Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 395) – 10 – dellerine ilave olarak, bu alanlarda yürütülen faaliyetlerden elde edilecek tüm hâsılatın yüzde biri oranında Hazine payı alınmaktadır. Söz konusu alanlara ilişkin kullanma izni ve irtifak hakkı bedel- lerinin yüzde seksenbeş indirimli uygulanması da dikkate alınarak, bu alanlardaki tesislerin hasılat üzerinden ödedikleri Hazine payının da kaldırılması gerektiği belirtilmiştir. Bunun üzerine 4706 sa- yılı Kanunun ek 2 nci maddesi hükümlerinin 5346 sayılı Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri için uygulanmayacağına ilişkin fıkranın 5346 sayılı Kanunun 8 inci maddesine eklenmesi kararlaştırılmıştır. Yukarıda belirtilen hususların Teklifin Çerçeve 4 üncü maddesine eklenmesi suretiyle Çerçeve 5 inci madde olarak kabul edilmiştir. Elektrik enerjisi üretimi faaliyetinde bulunanların kanunlarda öngörülen yükümlülüklerini ihlal etmeleri halinde aynı nitelikteki yaptırımlara tabi tutulması gereği ifade edilmiştir. Bunun üzerine; 4628 sayılı Kanunun yaptırımlara ve usulüne ilişkin 11 inci maddesi ile 5346 sayılı Kanunun 6 ncı ve yeni eklenen 6/A maddesi arasında atıf yoluyla bağlantının kurulmasını sağlayacak şekilde, 5346 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin yeniden düzenlenmesine ilişkin düzenlemenin Teklife Çerçeve 6 ncı madde olarak eklenmesi kabul edilmiştir. Teklif ile 5346 sayılı Kanunda çok kapsamlı değişikliklerin yapılmış olmasının, Teklifin ka- nunlaşması ile yaşanabilecek karışıklıkların önlenmesini sağlayacak geçiş dönemini düzenleyen ge- çici bir maddenin 5346 sayılı Kanuna eklenmesi zorunluluğu vurgulanmıştır. Bu kapsamda; 2009 yılı sonuna kadar 5346 sayılı Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elek- trik enerjisinin alımı sırasında halen yürürlükte olan düzenlemenin korunmasının, yani Türkiye Or- talama Elektrik Toptan Satış Fiyatının geçerli olması kararlaştırılmıştır. Ayrıca yeni gelen düzenle- melerle ilgili olarak birçok yönetmeliğin çıkarılması gerektiği, ancak söz konusu yönetmeliklerin çı- karılmasındaki gecikmelerin yapılan kanun değişikliklerinin uygulamaya aktarılmasındaki süreci uzatabileceği belirtilmiştir. Bunun üzerine 5346 sayılı Kanunun 6, 6/A ve 6/B maddelerinde çıkarıl- ması öngörülen yönetmeliklerin Teklifin kanunlaşarak yürürlüğe girmesinden itibaren 3 ay içerisin- de yayımlanması gereği benimsenmiştir. Belirtilen hususların 5346 sayılı Kanuna geçici 5 inci mad- de olarak eklenmesini öngören maddenin Çerçeve 7 nci madde olarak Teklife eklenmesi kabul edilmiştir. Teklifin; yürürlüğe ilişkin 5 inci maddesi 8 inci madde, yürütmeye ilişkin 6 ncı maddesi 9 uncu madde olarak kabul edilmiştir. Alt komisyonca yukarıda belirtildiği üzere hazırlan metin ve rapor, Komisyonumuza 1/6/2009 tarihinde sunulmuştur. Komisyonumuz; 4/6/2009 tarihinde yaptığı 5 inci Birleşiminde 2/340 esas numaralı Kanun Teklifi ile Alt Komisyon Rapor ve Metnini görüşmek üzere, Hükümeti temsilen Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner YILDIZ ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Adalet Ba- kanlığı, Maliye Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı, Hazine Müste- şarlığı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı, Elektrik İşle- ri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Elektrik Üretim Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü, Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü, T.C. Mer- kez Bankası, Türkiye Kalkınma Bankası ile ilgili sivil toplum kuruluşları temsilcilerinin katılımla- rıyla toplanmıştır. Komisyonumuz, öncelikle görüşmeler sırasında alt komisyonca hazırlanan metnin esas alınmasına karar vermiş ve geneli üzerinde görüşmelere yer vermeksizin maddeleri üzerinde görüşmelere geçmiştir. Teklif Alt Komisyon Metninin; − Çerçeve 1 ve 2 nci maddeleri aynen kabul edilmiştir. − Çerçeve 3 üncü maddesinin görüşmeleri tamamlanmasına rağmen; Çerçeve 4 üncü maddesi ile 5346 sayılı Kanuna eklenmesi öngörülen 6/A maddesinin son fıkrasındaki, atık yağların kulla- nıldığı biyokütle enerjisine dayalı elektrik üretim tesisleri için getirilen 1000 kilovatlık kurulu güç Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 395) – 11 – kapasitesi sınırlamasının, piyasada eşitliğin sağlanması açısından muafiyetli üretim yapabilmelerini kapsamaması gerektiği belirtilmiştir. Bunun üzerine söz konusu fıkradan “, 4628 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında sağlanan muafiyetlerden faydalanamaz ve” ifadesinin çıkarılması kabul edilmiş ve yeni şekliyle fıkranın Çerçeve 3 üncü madde içerisinde yeniden düzen- lenmesi öngörülen 5346 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının sonuna “Ancak” ile baş- layan cümle olarak taşınması kararlaştırılmıştır. Bu nedenle Çerçeve 3 üncü madde ve ekli I sayılı Cet- vel; yeniden düzenlenen 5346 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının sonuna Çerçeve 4 üncü madde ile eklenmesi öngörülen 6/A maddesinin son fıkrasının belirtilen ifade çıkarma ve ek- lemelerinin yapılarak eklenmesi suretiyle ayrı ayrı oylanarak kabul edilmiştir. − Çerçeve 4 üncü maddesi görüşülürken 5346 sayılı Kanuna eklenmesi öngörülen 6/A, B ve C maddeleri ile II sayılı Cetvel üzerinde ayrı ayrı görüşme açılmıştır. Muafiyetli üretime ilişkin 6/A maddesinin son fıkrası, kurulu gücü 500 kilovatın altındaki tesisler için varolan muafiyete istisnalar getirmenin uygulamada sıkıntılara ve adaletsizliğe yol açabileceği gerekçesiyle “, 4628 sayılı Ka- nunun 3 üncü maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında sağlanan muafiyetlerden faydalanamaz ve” ifa- desi çıkarılarak Çerçeve 3 üncü madde içeriğine taşınmıştır. Yerli ürün kullanımına ilişkin 6/B mad- desinin ikinci fıkrasında yer alan “kontrolü” ibaresinin daha kapsamlı bir ibare olan “denetimi” ola- rak değiştirilmesi kabul edilmiştir. Bu sırada yerli ürün kullanımı halinde alım tarifelerine yapılacak eklemeleri tesis ve parçaları itibariyle gösteren II sayılı cetvelin değiştirilmesine ilişkin bir önerge ve- rilmiştir. Öncelikle Dünyada benzeri olmayan bu düzenlemenin; dışa bağımlılığımızı azaltmaya kat- kı sağlaması, teknoloji transferinin yolunun açması ve dolaylı olarak istihdama katkı sağlaması gibi birçok olumlu niteliği taşıdığı vurgulanmıştır. Ardından yerli ürün kullanımı halinde yapılacak öde- menin tespiti sırasında; parçanın halihazırda ülkemizde üretilip üretilmediği, parçanın teknoloji yo- ğun bir parça olup olmadığı ve söz konusu parçanın tesisin kurulma maliyetindeki payının dikkate alınması gerektiği belirtilmiştir. Bunun üzerine II sayılı listede; fotovoltaik güneş enerjisine dayalı üretim tesislerinde kullanılan invertör için öngörülen ilavenin 1.0 Euro centten 0.5 Euro cente indi- rilmesi; yoğunlaştırılmış güneş enerjisine dayalı üretim tesisinde radyasyon tüpü için öngörülen ila- venin 3.0 Euro centten 2.0 Euro cente indirilmesi, striling motor için öngörülen ilavenin 0.5 Euro centten 1.0 Euro cente çıkarılması ve yansıtı yüzey levhası için 0.5 Euro cent ilavenin eklenmesi; bi- yokütle enerjisine dayalı üretim tesisinde gazlaştırma ve gaz temizleme gurubu için öngörülen ila- venin 0,8 Euro centten 0,5 Euro cente indirilmesi suretiyle değişiklik yapılması kararlaştırılmıştır. Di- ğer destekleme uygulamalarına ilişkin 6/C maddesinin ikinci fıkrasının ikinci cümlesindeki sistem kullanım tarifelerinde uygulanacak indirimin hesaplanmasına ilişkin düzenlemenin tüzel kişilere ge- riye dönük talepte bulunabilme imkanı tanıyabileceği konusunda endişelerin bulunduğu belirtilmiş- tir. Bunun üzerine; sistem kullanım tarifelerine ilişkin indirim uygulamasının 1/1/2010 tarihinden başlaması ve 10 yıllık sürenin hesaplanması sırasında YEK destekleme mekanizmasında olduğu gi- bi tesislerin işletmeye girdiği tarihin esas alınması kararlaştırılmıştır. Ayrıca 1/1/2010 tarihinden ön- ce işletmeye giren tesislerin ancak 1/1/2010 tarihinden sonra indirim uygulamasından faydalanabi- leceği ve bu tarih ile işletmeye girdikleri tarih arasındaki sürenin 10 yıllık süreden düşüleceği vur- gulanmıştır. 6/C maddesinin üçüncü fıkrasının ikinci cümlesi ile otoprodüktörlerin kendi mülkiye- tindeki trafo merkezlerinin lisans başvuruları değerlendirilirken bağlantı görüşünün oluşturulması sırasında dikkate alınmasına ilişkin düzenlemenin ciddi endişeleri de beraberinde getirdiği belirtil- miştir. 78.000 megavatlık rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisi kurulmasına yönelik lisans başvuru- larından sadece 200 megavatının otoprodüktör lisansına ilişkin olduğu, otoprodüktörler için getiri- Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 395) – 12 – lecek böyle bir düzenlemenin otoprodüktör uygulamasının amacı dışında kullanımına neden olabi- leceği, TEİAŞ tarafından bağlantı görüşünün oluşturulmasına yönelik yaklaşık 2 yıldır süren çalış- malar sırasında sadece TEİAŞ’ın kendi mülkiyetindeki trafo merkezlerinin dikkate alındığı, özel mülkiyetteki trafo merkezlerinin bağlantı görüşünün oluşturulması sırasında dikkate alınmasına iliş- kin bir düzenlemenin her yatırımcının kendi trafo merkezini kurarak sisteme bağlanması gibi bir yö- nelime geçmesine yol açabileceği ve bu durumun iletim veya dağıtım sistemi için büyük bir karma- şanın ortaya çıkmasına neden olabileceği belirtilmiştir. Bunun üzerine 6/C maddesinin üçüncü fık- rasının ikinci cümlesinin çıkartılması kabul edilmiştir. Çerçeve 4 üncü maddeye ilişkin 6/A, 6/B ve 6/C maddeleri ile ekli II sayılı Cetvel yukarıda kararlaştırılan değişiklikler çerçevesinde ayrı ayrı oy- lanarak kabul edilmiştir. - Çerçeve 5, 6 ve 7 nci maddeleri aynen kabul edilmiştir. - Yürürlüğe ilişkin 8 inci maddesi ile yürütmeye ilişkin 9 uncu maddesi aynen kabul edilmiştir. Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur. Başkan Başkanvekili Sözcü Soner Aksoy Hasan Angı Mahmut Mücahit Fındıklı Kütahya Konya Malatya Kâtip Üye Üye Osman Coşkun Tacidar Seyhan Yılmaz Tankut Yozgat Adana Adana Üye Üye Üye Hüsnü Çöllü Ergün Aydoğan Kutbettin Arzu Antalya Balıkesir Diyarbakır Üye Üye Üye Metin Kaşıkoğlu Cemaleddin Uslu Halil Mazıcıoğlu Düzce Edirne Gaziantep Üye Üye Üye İsmail Katmerci Mehmet Şevki Kulkuloğlu Eyüp Ayar İzmir Kayseri Kocaeli Üye Üye Üye Alim Işık Bayram Ali Bayramoğlu Hasan Ali Çelik Kütahya Rize Sakarya Üye Üye Üye Afif Demirkıran Mustafa Cumur Kayhan Türkmenoğlu Siirt Trabzon Van Üye Fazlı Erdoğan Zonguldak Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 395) – 13 – KÜTAHYA MİLLETVEKİLİ SONER AKSOY’UN TEKLİFİ YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLA- RININ ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ AMAÇLI KULLANIMINA İLİŞKİN KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ MADDE 1- 10.05.2005 tarihli ve 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elek- trik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (8) ve (11) numaralı bentlerinde geçen “biyo- gaz” ibaresi metinden çıkarılmıştır. SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİİ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLA- RININ ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ AMAÇLI KULLANIMINA İLİŞKİN KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ MADDE 1 - (1) 10/5/2005 tarihli ve 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elek- trik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunun 3 üncü maddesinin; birinci fıkrasının (8) ve (11) numaralı bentlerinde geçen “biyo- gaz” ibaresi metinden çıkarılmış, birinci fıkrasına aşağıdaki bentler ve maddeye aşağıda- ki fıkra eklenmiştir. “13. Çöp gazı: Çöp toplama alanlarında bi- riktirilen atıklardan oluşan gazı, 14. YEK destekleme mekanizması: Bu Ka- nun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynak- larına dayalı üretim faaliyeti gösterenlerin fay- dalanabileceği fiyat, süreler ve bunlara yapıla- cak ödemelere ilişkin usul ve esasları içeren des- tekleme mekanizmasını, 15. PMUM: Piyasa Mali Uzlaştırma Mer- kezini, 16. YEK toplam bedeli: YEK destekleme mekanizmasına tabi olanların her biri tarafından iletim veya dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisi miktarı ile YEK listesindeki fiyatların çarpılması suretiyle, fatura tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden Türk Lirası olarak hesaplanan bedel- lerin toplamını, 17. Ödeme yükümlülüğü oranı: Tüketicile- re elektrik enerjisi satışı yapan tedarikçilerin ödemekle yükümlü olacağı tutarın hesaplanma- sında kullanılacak olan, her bir tedarikçinin tü- keticilerine sattığı elektrik enerjisi miktarının, bu tedarikçilerin tamamının tüketicilere sattığı toplam elektrik enerjisi miktarına bölünmesi su- retiyle hesaplanan oranı,” “Bu Kanunda geçmekle birlikte tanımlan- mamış diğer terim ve kavramlar, 20/2/2001 ta- rihli ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunun- daki anlama sahiptir.” Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 395) – 14 – (Kütahya Milletvekili Soner Aksoy’un Teklifi) (Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunun Kabul Ettiği Metin) MADDE 2 - 5346 sayılı Kanunun 4. üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “MADDE 4- Bu Kanunun yürürlük tari- hinden sonra kamu veya Hazine arazilerinde ye- nilenebilir enerji kaynak alanlarının kullanımını ve verimliliğini etkileyici imar planları düzen- lenemez. Elektrik enerjisi üretimine yönelik ye- nilenebilir kaynak alanlarının belirlenmesi, ko- runması ve kullanılmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir. Belirlenen ye- nilenebilir kaynak alanları re’sen imar planları- na işlenmek üzere EİE tarafından ilgili mercilere bildirilir” MADDE 3 - 5346 sayılı Kanunun 6 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c ) bendi ve ikin- ci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “c) Bu Kanun kapsamında satın alınacak elektrik enerjisi için uygulanacak fiyat; 01.01.2016 tarihine kadar işletmeye girecek tesisler için EPDK’nın belirlediği bir önceki ait Türkiye ortalama elektrik toptan satış fiyatının altında olmamak kaydıyla, üretim tesislerinin devreye girdiği tarihten itibaren, rüzgar enerji- sine dayalı üretim tesislerinden elde edilen elek- trik için ilk beş yıl 6 Euro Cent/kWh , ikinci beş yıl 5 Euro Cent/kWh , biyokütle enerjisine da- yalı üretim tesislerinden elde edilen elektrik için ilk beş yıl 14 Euro Cent/kWh , ikinci beş yıl 10 Euro Cent/kWh, jeotermal kaynaklara dayalı sistem ve santrallerden elde edilen elektrik için ilk beş yıl 7 Euro Cent/kWh , ikinci beş yıl 6 Eu- ro Cent/kWh, güneş enerjisine dayalı sistem ve santrallerden elde edilen elektrik için on yıl süresince 18 Euro Cent/kWh ve hidrolik kay- naklara dayalı üretim tesislerinden elde edilen elektrik için on yıl süresince 5 Euro Cent kWh karşılığı Türk lirası olarak uygulanır. Ancak bu fiyatın üzerinde serbest piyasada satış imkanı bulan yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı lisans sahibi tüzel kişiler bu imkandan yarar- lanırlar.” “ 01.01.2016 tarihine kadar işletmeye gire- cek tesisler için on yıllık sürelerden sonra ve MADDE 2 - (1) 5346 sayılı Kanunun 4 ün- cü maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesi yürürlükten kaldırılmış ve fıkranın sonuna aşa- ğıdaki cümleler eklenmiştir. “Elektrik enerjisi üretimine yönelik yenile- nebilir kaynak alanlarının ilgili kurum ve kuru- luşların görüşü alınarak belirlenmesi, derece- lendirilmesi, korunması ve kullanılmasına iliş- kin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir. Be- lirlenen yenilenebilir kaynak alanları imar plan- larına re’sen işlenmek üzere Bakanlık tarafın- dan ilgili mercilere bildirilir.” MADDE 3 - (1) Bu Kanuna ekli “I sayılı Cetvel” 5346 sayılı Kanuna eklenmiş ve 5346 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi başlığı ile birlik- te aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “YEK Destekleme Mekanizması MADDE 6– Üretim tesisleri 31/12/2015 tari- hinden önce işletmeye giren ve YEK destekleme mekanizmasına tabi olan lisans sahibi tüzel ki- şiler için, bu Kanuna ekli I sayılı cetvelde yer alan fiyatlar ve belirlenen süreler uygulanır. YEK destekleme mekanizmasına bir sonraki takvim yılında tabi olmak isteyenler, YEK Bel- gesi almak ve 31 Ekim tarihine kadar EPDK’ya başvurmak zorundadır. Ancak bitkisel veya hay- vansal atık yağlardan veya bunların işlenmesi sonucu ortaya çıkan yan ürünlerden elde edilen katı ve sıvı haldeki yakıtları kullanmak suretiy- le elektrik enerjisi üreten biyokütleye dayalı üre- tim tesislerinden kurulu gücü 1000 kilovattan az olanlar YEK destekleme mekanizmasına tabi olamaz. YEK destekleme mekanizmasında öngörü- len süreler; tesislerden işletmedekiler için işlet- meye girdiği tarihten, henüz işletmeye girmemiş olanlar için işletmeye girecekleri tarihten itiba- ren başlar. YEK destekleme mekanizmasına ta- bi olanlar, uygulamaya dahil oldukları yıl içeri- sinde uygulamanın dışına çıkamaz. YEK destekleme mekanizmasına tabi olan- ların listesi ile bunlara ait tesislerin işletmeye gi- riş tarihlerine, yıllık elektrik enerjisi üretim kapasi- Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 395) – 15 – (Kütahya Milletvekili Soner Aksoy’un Teklifi) (Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunun Kabul Ettiği Metin) 01.01.2016 tarihinden itibaren işletmeye girecek tesisler için uygulanacak fiyat EPDK’nın be- lirlediği bir önceki yıla ait Türkiye ortalama elektrik toptan satış fiyatıdır. Ancak Bakanlar Kurulu EPDK’nın belirlediği bir önceki yıla ait Türkiye ortalama elektrik toptan satış fiyatının altında olmamak kaydıyla fiyatları belirleyebilir” telerine ve yıllık üretim programına ilişkin bilgiler, kaynak türlerine göre her yıl 30 Kasım tarihine kadar EPDK tarafından yayımlanır. Yoğunlaştırılmış güneş enerjisi ile birlikte yenilenebilir olmayan diğer enerji kaynaklarını kullanarak elektrik enerjisi üreten hibrit üretim tesislerinde, sadece yoğunlaştırılmış güneş ener- jisinden üretilen elektrik enerjisi miktarı için I sayılı cetveldeki fiyat ve süreler geçerlidir. Bu fıkraya ilişkin usul ve esaslar, EİE tarafından çı- karılacak yönetmelikte belirlenir. 31/12/2015 tarihinden sonra işletmeye gi- recek olan YEK Belgeli üretim tesisleri için uy- gulanacak fiyat ve süreler, ilki 31/12/2011 tari- hinden önce yayımlanmak kaydıyla Bakanlar Kurulu tarafından belirlenir. Ayrıca Bakanlar Kurulu, I sayılı cetvelde yer almayan yenilene- bilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesis tip- leri için uygulanacak fiyat ve süreyi belirleme- ye yetkilidir. PMUM, her fatura dönemi için YEK top- lam bedelini ilan eder ve her bir tedarikçinin ödeme yükümlülüğü oranını belirler. Ödeme yü- kümlüğü oranının belirlenmesi sırasında, bu Ka- nun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynak- larından üretilerek YEK destekleme mekaniz- masına tabi olmaksızın serbest piyasada satışı yapılan elektrik enerjisi miktarı hesaplamalara dahil edilmez. Tüketicilere elektrik enerjisi sağ- layan her bir tedarikçinin ödemekle yükümlü ol- duğu tutar belirlenerek ilgili tedarikçiye fatura edilir ve yapılan tahsilat YEK destekleme me- kanizmasına tabi tüzel kişilere payları oranında ödenir. Bu fıkra kapsamındaki uygulamalara ilişkin usul ve esaslar, EPDK tarafından çıkarı- lacak yönetmelikte düzenlenir. Bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir ener- ji kaynaklarından elektrik enerjisi üreten ve bu madde hükmüne tabi olmak istemeyen tüzel ki- şiler, lisansları kapsamında serbest piyasada sa- tış yapabilirler.” Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 395) – 16 – (Kütahya Milletvekili Soner Aksoy’un Teklifi) (Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunun Kabul Ettiği Metin) MADDE 4 - (1) 5346 sayılı Kanuna bu Ka- nuna ekli II sayılı cetvel ile birlikte, 6 ncı mad- desinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde- ler eklenmiştir. “Muafiyetli üretim MADDE 6/A- 4628 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında kurula- cak yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üre- tim tesisleri için başvuru yapılması, izin veril- mesi, denetim yapılması ile teknik ve mali usul ve esaslar, Bakanlık, İçişleri Bakanlığı ve DSİ’nin görüşleri alınarak EPDK tarafından çı- kartılacak bir yönetmelikle düzenlenir. Hidro- elektrik üretim tesisleri için su kullanım hakkı- nın verilmesine, DSİ’nin ilgili taşra teşkilatının su rejimi açısından üretim tesisinin yapımında sakınca bulunmadığına ve bağlantının yapılaca- ğı dağıtım şirketinden dağıtım sistemine bağ- lantı yapılabileceğine dair görüş alınmak kay- dıyla, tesisin kurulacağı yerdeki İl Özel İdarele- ri yetkilidir. Bu madde kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üreten gerçek ve tüzel kişiler; ihtiyaçlarının üzerinde ürettik- leri elektrik enerjisini dağıtım sistemine verme- leri halinde, fotovoltaik güneş enerjisine dayalı üretim tesisleri hariç, I sayılı cetveldeki fiyat- lardan belirtilen süreler içerisinde faydalanabilir. Fotovoltaik güneş enerjisine dayalı tesisler için; tesislerin kurulmasından itibaren onbeş yıl sü- reyle dağıtım sistemine verilen aylık elektrik enerjisi miktarının 3000 kWh’den az olması ha- linde 35 Euro cent/kWh, 3000 kWh ile 6000 kWh arasında olması halinde ise 30 Euro cent/kWh alım fiyatı uygulanır ve PMUM tara- fından yapılan hesaplamalar sırasında bu fiyat- lar esas alınır. Bu kapsamda dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisinin ilgili dağıtım şirketi tarafından satın alınması zorunludur. Dağıtım şirketlerinin bu madde gereğince satın aldıkları elektrik enerjisi, dağıtım şirketlerince YEK des- tekleme mekanizması kapsamında üretilmiş ve sisteme verilmiş kabul edilir.” Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 395) – 17 – (Kütahya Milletvekili Soner Aksoy’un Teklifi) (Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunun Kabul Ettiği Metin) “Yerli ürün kullanımı MADDE 6/B- Lisans sahibi tüzel kişilerin bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kay- naklarına dayalı ve 31/12/2015 tarihinden önce işletmeye giren üretim tesislerinde kullanılan mekanik ve/veya elektro-mekanik aksamın yurt içinde imal edilmiş olması halinde; bu tesisler- de üretilerek iletim veya dağıtım sistemine veri- len elektrik enerjisi için, I sayılı cetvelde belir- tilen fiyatlara, üretim tesisinin işletmeye giriş ta- rihinden itibaren beş yıl süreyle bu Kanuna ek- li II sayılı cetvelde belirtilen fiyatlar ilave edilir. II sayılı cetvelde yer alan yurt içinde ima- latın kapsamının tanımı, standartları, sertifikas- yonu ve denetimi ile ilgili usul ve esaslar, Ba- kanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle dü- zenlenir. 31/12/2015 tarihinden sonra işletmeye gi- recek olan YEK Belgeli üretim tesisleri için yer- li katkı ilavesine ilişkin usul ve esaslar, Bakan- lığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından belirlenerek ilan edilir.” “Diğer uygulamalar MADDE 6/C- Bu Kanun kapsamındaki yeni- lenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üreten lisans sahibi tüzel kişiler, lisanslarında belirlenen sahaların dışına çıkılmaması ve işlet- me anında sisteme verilen gücün lisanslarında belirtilen kurulu gücü aşmaması kaydıyla ek kapasite kurabilir. Bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir ener- ji kaynaklarından elektrik enerjisi üreten lisans sahibi tüzel kişiler, on yıl süreyle sistem kulla- nım tarifelerini yüzde doksan indirimli olarak öder. 1/1/2010 tarihinden itibaren geçerli olacak bu uygulama, üretim tesislerinin işletmeye giriş tarihleri esas alınarak yapılır. EPDK tarafından lisans başvuruları değer- lendirilirken bağlantı görüşünün oluşturulması aşamasında, bu Kanun kapsamındaki yenilene- bilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri- ne öncelik tanınır.” MADDE 4- 5346 Sayılı Kanunun 8 inci maddesinde geçen “2011” ibaresi “2015” olarak değiştirilmiştir. MADDE 5 - (1) 5346 sayılı Kanunun 8 in- ci maddesinin üçüncü fıkrasının ilk cümlesi aşa- ğıdaki şekilde değiştirilmiş, maddenin sonuna aşağıdaki fıkralar eklenmiştir. Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 395) – 18 – (Kütahya Milletvekili Soner Aksoy’un Teklifi) (Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunun Kabul Ettiği Metin) “31/12/2015 tarihine kadar devreye alına- cak bu tesislerden, ulaşım yollarından ve şebe- keye bağlantı noktasına kadarki TEİAŞ ve da- ğıtım şirketlerine devredilecek olan da dahil enerji nakil hatlarından yatırım ve işletme dö- nemlerinin ilk onbeş yılında izin, kira, irtifak hakkı ve kullanma izni bedellerine yüzde sek- senbeş indirim uygulanır.” “Milli park, tabiat parkı, tabiat anıtı ile ta- biatı koruma alanlarında, muhafaza ormanların- da, yaban hayatı geliştirme sahalarında, özel çevre koruma bölgelerinde, içme ve kullanma suyu koruma alanlarında ilgili Bakanlığın, do- ğal sit alanlarında ise ilgili koruma bölge kuru- lunun olumlu görüşü alınmak kaydıyla yenile- nebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üre- tim tesislerinin kurulmasına izin verilir.” “Bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üre- tim tesisleri için 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayı- lı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendi- rilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda De- ğişiklik Yapılması Hakkındaki Kanunun Ek 2 nci maddesi hükümleri uygulanmaz.” MADDE 6 - (1) 5346 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi, aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “MADDE 10- Bu Kanunun 6 ve 6/A madde- lerine aykırı faaliyet gösterdiği tespit edilen te- darikçiler hakkında, 4628 sayılı Kanunun 11 in- ci maddesi hükümleri uygulanır.” MADDE 7 - (1) 5346 sayılı Kanuna aşağı- daki geçici madde eklenmiştir. “GEÇİCİ MADDE 5- Bu maddenin yürürlü- ğe girdiği tarihten itibaren 31/12/2009 tarihine ka- dar, bu Kanunun 6 ncı maddesi kapsamındaki uygulamalar için 2008 yılına ait Türkiye Orta- lama Elektrik Toptan Satış Fiyatı geçerlidir. Bu Kanunun 6, 6/A ve 6/B maddelerinde çıkarılması öngörülen yönetmelikler, bu mad- denin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 ay içe- risinde yayımlanır.” MADDE 5 - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 6- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. MADDE 8- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 9- Bu Kanun hükümlerini Ba- kanlar Kurulu yürütür. Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 395) – 19 – SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİİ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METNE EKLİ CETVELLER  Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 395) – 20 –  Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 395) |
|
|||||||||||||||||||||||
