Bir Rüzgar Türbininin Anatomisi

  • Rüzgar türbini adından da anlaşıldığı gibi dönme hareketine dayalı olarak rüzgardan enerji üreten bir makine.

    Yenilenebilir enerji kaynaklarının öneminin artması ile sektör olarak rüzgar enerjisi ülkemizde son yıllarda birçok yatırım ve gelişmeye sahne oldu.Her gecen gün gelişen teknolojinin ve rekabetin de etkisi ile sektörün önemi daha da artmakta.



  • Bu anlamda bir rüzgar türbinin temel çalışma prensibi ve içerisinde bulunan parçaların işlevlerini anlamak bir gereklilik haline geldi.

    Aşağıda rüzgar türbinini oluşturan temel birimleri ve açıklamalarını bulabilirsiniz.

     

    Rüzgar ölçer (Anemometer): Rüzgar hızını ölçer, bu bilgiyi kontrol ünitesine iletir.

    Pervane Kanatları (Blades): Çoğu rüzgar türbini 2 veya 3 adet pervane kanadına sahiptir. Kanatların üzerinden esen rüzgar, kanatları kaldırıp dönmelerini sağlar.

    Fren (Brake): Dönmekte olan diski acil durumlarda durdurmaya yarar. Sistem mekanik, elektronik veya hidrolik olarak çalışabilir.

    Kontrol Ünitesi (Controller): Kontrol ünitesi rüzgarın hızındaki değişikliklere göre sistemi durdurur veya harekete geçirir. Rüzgar hızının saatte 8-16 mil arasında olması durumunda sistemi çalıştır. Ayni şekilde rüzgar hızının saatte 55 milden yüksek olduğu durumlarda ise sistemi durdurur.  Rüzgar hızının saatte 55 milden fazla olması, türbinlere zarar vermektedir. Kontrol ünitesi bu nedenle önemlidir.

    Vites Kutusu (Gear box): Vitesler düşük hız milini, yüksek hız miline bağlayarak donuş hızını 30-60 devir/dakikadan(rpm) 1000-1800 devir/dakikaya seviyesine (elektrik üretmek için gerekli olan dönüş hızı) çıkartırlar. 
    Vites kutusu bir rüzgar türbininin pahalı (ayni zamanda ağır) bir parçasıdır. Günümüzde vites kutusuna gerek kalmadan doğrudan sürüş özelliğine sahip, düşük rotasyonlu hızlarda elektrik üretebilen jeneratör teknolojileri alanında araştırmalar sürmektedir.

    Jeneratör (Generator): 60-cycle alternatif akim üreten indüksiyon jeneratörü.

    Yüksek Hız Mili (High-speed shaft): Jeneratörü sürer.

    Düşük Hız Mili (Low-speed shaft): Rotor tarafından dakikada 30-60 dönüş yapacak şekilde düşük hızlarda dondurulur.

    Makine Bolumu (Nacelle): Makine bolumu rüzgar türbin kulesinin tepesinde durur ve içerisinde vites kutusunu, düşük ve yüksek hız millerini, jeneratörü, kontrol ünitesini ve freni bulundurur. Bazı türbinlerin makine bölümleri üzerlerine helikopter inebilecek kadar geniştir.

    Durdurma (Pitch): Pervane kanatları elektrik üretmek için çok düşük veya çok yüksek olan hızlarda, rotor hızını kontrol altında tutmak amacı ile bazen durdurulup bazen de durdurulur. 

    Çark (Rotor): Pervane kanatları ve göbek bölümüne rotor yani çark adi verilir.

    Kule(Tower): Rüzgar türbinleri yüksek irtifada daha fazla enerji üretebildikleri için kule bölümünde dayanıklı malzemeler(boru seklinde çelik, beton veya çelik kafes) kullanılır.

    Rüzgar: Resimde gördüğünüz rüzgar türbini rüzgarın gelis yönüne doğru bakacak şekilde yerleştirilmiştir ve çalışma mekanizması buna göre tasarlanmıştır. Bu türbinlere rüzgara karsı çalışan rüzgar türbinleri denir. Rüzgarın geliş yönünün tersine bakacak şekilde elektrik üreten türbinler de vardır. Fakat yaygın değildir.

    Yelkovan (Wind vane): Rüzgarın yönünü ölçer ve bu bilgiyi sapma sürücüsüne iletir. Böylece rüzgar türbininin rüzgara doğru dönmesi sağlanmış olur.

    Sapma Sürücüsü (Yaw drive): Rüzgara karsı çalışan ruzgar türbinleri daha önce de bahsettiğimiz gibi rüzgarın gelis yönüne donuk olarak çalışmak zorundadırlar. Sapma sürücüsü rüzgarın yönünde olan değişiklere göre rotorun sürekli olarak rüzgara donuk olmasını sağlar. 

    Sapma Motoru (Yaw motor): Sapma sürücüsüne güç sağlar.

Yenilenebilir Enerji
 
Güneş Enerjisi
 
Rüzgar Enerjisi
 
Jeotermal Enerji
Hidrojen Enerjisi
Biyokütle Enerjisi
Hidroelektrik Güç
Okyanus Enerjisi
YASAL ÇERÇEVE
ENERJİ SÖZLÜĞÜ