BİNALARDA ENERJİ PERFORMANS YÖNETMELİĞİ TASLAĞI BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar Amaç

Madde 1 – (1) Bu yönetmelik; dış iklim şartlarını, iç mekan gereksinimlerini, yerel koşulları ve maliyet unsurlarını da dikkate alarak, binalarda enerji hizmetlerini iyileştirmek için kriterleri, şartları ve usulleri, yenilenebilir enerji kaynaklarının uygulanabilirliliğinin değerlendirilmesini, sera gazı emisyonlarını sınırlamada milli görüşleri izlemeye katılmayı ve bununla birlikte binalarda performans kriterlerinin ve uygulama esaslarının belirlenmesini, enerjinin verimli ve etkin kullanılmasını ve çevrenin korunmasını amaçlar.

Kapsam

Madde 2 – (1) Bu Yönetmelik;

a) Mevcut ve yeni yapılacak konut, ticarî ve hizmet amaçlı kullanılan binalarda uygulanmak üzere; mimarî tasarım, ısı yalıtımı, ısıtma, soğutma, sıhhi sıcak su, aydınlatma, elektrik tesisatı ve elektrik tüketen binanın sabit ekipmanları konularındaki asgari performans kriterlerine, enerji hizmetleri hesaplama usullerine, enerji kimlik belgesinin hazırlanmasına, binaların kontrolleri ve enerji kimlik belgesini hazırlayacak ve denetleyecek onaylanmış bağımsız yetkili kuruluşların yetkilendirilmesine ve yetkilerinin düzenlenmesine, enerji politikasına yönelik gerekli araştırmalar, incelemeler, deneyimler ve bilgilerin toplanmasına,

b) 2000 m2’nin üzerinde kullanım alanına sahip binalarda; elektrik, ısı ve sıhhi sıcak suyun kojenerasyon sistemi ve/veya yenilenebilir enerji kaynaklarından üretim imkanlarının araştırılarak, ekonomik yapılabilirliği olan uygulamalara,

c) Bina sahipleri ve son kullanıcıların bilinçlendirilmesi, sektörün eğitimleri ve eğitimlerin güncelleştirilmesi vasıtasıyla enerjinin daha verimli kullanımına,

ilişkin usûl ve esasları kapsar.

(2) Enerji verimliliğinin artırılmasına yönelik önlemlerin uygulanması ile özellik veya görünümleri kabul edilemez derecede değişecek olan sanayi alanlarında işletme ve üretim faaliyetleri yürütülen, ibadet yeri olarak kullanılan, planlanan kullanım süresi iki yıldan az olan, toplam kullanım alanı 50 m2’nin altında olan binalar, koruma altındaki bina, seralar, atölyeler ve münferit olarak inşa edilen ve ısıtılmasına gerek duyulmayan depo, cephanelik, ardiye, ahır, ağıl vb. binalar bu yönetmeliğin kapsamı dışındadır.

Hukuki dayanak

Madde 3 – (1) Bu yönetmelik 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu gereğince hazırlanmıştır.

 Tanımlar ve kısaltmalar

Madde 4 – (1) Bu yönetmeliğin uygulanmasında;

a) Aydınlatma enerji tüketimi: Binanın aydınlatma için harcadığı toplam enerjiyi,

b) Aydınlatma yükü: Aydınlatma için kullanılan toplam kurulu gücü,

c) Bakanlık: Bayındırlık ve İskân Bakanlığını,

ç) Bağımsız bölüm: Tamamlanmış bir binanın kat, daire, iş bürosu, dükkân, mağaza, mahzen, depo gibi bölümlerinden ayrı ayrı ve başlı başına kullanılmaya elverişli olan birimlerini,

d) Bina: kendi başına kullanılabilen, üstü örtülü ve insanların içine girebilecekleri ve insanların oturma, çalışma, eğlenme veya dinlenmelerine veya ibadet etmelerine yarayan, hayvanların ve eşyaların korunmasına yarayan yapıyı,

e) Bina sahibi: Bina üzerinde mülkiyet hakkına sahip olan gerçek veya tüzel kişiyi,

f) Bina yöneticisi: Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre atanmış olan ve bina yönetimini sağlayan kişiyi,

g) Bireysel Isıtma: Bağımsız bölüm içerisine yerleştirilen bir ısı üreten kaynağından elde edilen ısıtma enerjisi ile bağımsız bölümün ısıtılmasını,

ğ) Bölgesel ısıtma sistemi: Bir merkezden elde edilen ısıtma enerjisini bölge içerisindeki binalara dağıtılmasını ve bağımsız bölümlerin ısıtılmasını sağlayan sistemi,

h) Bölgesel sıhhi sıcak su sistemi: Bir merkezden elde edilen sıhhi sıcak suyun bölge içerisindeki binalara ve bağımsız bölümlere dağıtılması ve kullanılmasını sağlayan sistemi,

ı) COP: Soğutma gruplarında tam yükte harcadığı enerjinin üretilen maksimum soğutma enerjisine oranını,

i) Enerji kimlik belgesi: Asgarî olarak binanın enerji ihtiyacı ve enerji tüketim sınıflandırması, yalıtım özellikleri ve ısıtma ve/veya soğutma sistemlerinin verimi ile ilgili bilgileri içeren belgeyi,

j) Enerji kimlik belgesi düzenlemeye yetkili kuruluşlar: Bu yönetmelikte açıklanan Enerji kimlik belgesini ve gerekli raporları düzenleyerek bina sahibi, bina yöneticisi veya enerji yöneticisine, yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni düzenlemeye yetkili idarelere sunacak olan ve Bakanlık tarafından yetki belgesi verilmiş kurum veya kuruluşları,

k) Enerji verimliliği hizmeti: Enerji verimliliği konusunda danışmanlık, eğitim, etüt ve uygulama hizmetini,

l) Enerji yöneticisi: Binalarda enerji yönetimi ile ilgili faaliyetleri yerine getirmekle sorumlu ve enerji yöneticisi sertifikasına sahip kişiyi,

m) ESEER: Soğutma gruplarında kısmi yüklerde harcadığı enerjinin üretilen soğutma enerjisine oranını,

n) Halojen lamba: İçinde halojen gaz bulunan tungsten halojen ve metal halojen olmak üzere 2 çeşidi bulunan lambaları,

o) Hizmet Amaçlı Binalar: Kamu binaları, okullar, ibadethaneler, hastaneler, sağlık merkezleri ve benzeri amaçlara tahsis edilmiş binalar; sığınma veya yaşlı veya çocukların bakımı için tahsis edilmiş sosyal hizmet binaları ve benzeri amaçlara tahsis edilmiş binalar; sinema ve tiyatro, toplantı salonları, sergiler, müzeler, kütüphaneler, kültürel binalar ve sportif faaliyetlere tahsis edilen binalar ve benzeri amaçlara tahsis edilmiş binalardır.

ö) Isı Pompası: Toprakta ve/veya suda düşük sıcaklıkta mevcut olan enerjinin, ısıtma ve/veya soğutma yapmak amacıyla bina içine iletilmesini sağlayan düzeneği,

p) İklimlendirme Sistemi: Ortam havasının, neminin, temizliğinin ve ısısının bir arada kontrol edildiği sistemi,

r) Kazan: Yakıtın yakılması sonucu açığa çıkan enerjinin ısıtıcı akışkana aktarılmasını sağlayan basınçlı kabı,

s) Kojenerasyon: Isı ve elektrik ve/veya mekanik enerjinin aynı tesiste eş zamanlı olarak üretimini,

ş) Konut Amaçlı Binalar: İkametgah ve benzeri amaçlara tahsis edilmiş binaları,

t) Merkezi ısıtma sistemi: Bir merkezden elde edilen ısıtma enerjisinin binalara dağıtılmasını ve bağımsız bölümlerin ısıtılmasını sağlayan sistemi,

u) Merkezi sıhhi sıcak su sistemi: Bir merkezden elde edilen sıhhi sıcak suyun binalara ve bağımsız bölümlere dağıtılması ve kullanılmasını sağlayan sistemi,

ü) Onaylanmış denetleme kuruluşları: Bu yönetmelikte açıklanan Enerji kimlik belgesine göre bina enerji tüketen ekipmanlarının ilgili raporlarda belirtilen periyotlarda ilgili standartlarda belirtilen sistemin gerektirdiği periyodik kontrole, teste ve bakıma tabi tutulup tutulmadığının denetlenmesini yapacak olan ve Bakanlık tarafından yetki belgesi verilmiş bağımsız kurum veya kuruluşları,

v) TEP: Ton eşdeğer petrolü,

y) Ticari Amaçlı Binalar: İş merkezleri, ofis ve benzeri amaçlara tahsis edilmiş binalar; Eğlence ve alışveriş merkezleri ve benzeri amaçlara tahsis edilmiş binalar; Otel, motel, pansiyon ve benzer amaçlara tahsis edilmiş binaları,

z) TSE:Türk Standardlar Enstitüsünü,

aa) TMMOB: Türkiye Mühendis ve Mimarlar Odaları Birliğini,

bb) Yenilenebilir Enerji: Hidrolik, rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle, biyogaz, dalga, akıntı ve gel-git gibi fosil olmayan enerji kaynaklarından elde edilebilen enerjiyi,

cc) Yıllık Isıtma Enerjisi İhtiyacı: Isıtma sisteminden ısıtılan ortama 1 yıl içerisinde verilmesi gereken ısı enerjisi miktarını,

çç) Yıllık Enerji İhtiyacı: Binanın ısıtma, sıhhi sıcak su, soğutma, elektrik ve aydınlatma sistemileri için birincil enerji cinsinden ortama 1 yıl içerisinde verilmesi gereken ısı enerjisi miktarını,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

İlkeler, Görevler, Yetkiler ve Sorumluluklar

İlkeler

MADDE 5- (1) Yeni bina tasarımında, mevcut binaların proje değişikliği gerektiren esaslı onarım ve tadilat projelerinde, mekanik ve elektrik tesisat değişikliklerinde binanın özelliklerine göre bu Yönetmelikte öngörülen esaslar göz önüne alınır.

(2) Binanın;

a) Mimari, mekanik ve elektrik projeleri, diğer kanuni düzenlemeler yanında, enerji ekonomisi bakımından bu Yönetmelikte öngörülen şartlara uygun değil ise, yapı ruhsatı verilmez.

b) Bu Yönetmelik esaslarına uygun projesine göre, imalat yapılmadığının tespiti hâlinde, bu eksiklikler giderilinceye kadar binaya yapı kullanma izin belgesi veya çalışma ruhsatı verilmez.

(3)Bu Yönetmelikte tanımlanmamış olan ve açıklık gereken hususlar hakkında, Türk Standartları, bu standartların olmaması hâlinde ise, Avrupa Standartları esas alınır. Türk veya Avrupa Standartlarında düzenlenmeyen hususlarda, uluslararası standartlar kullanılır.

(4) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında proje, yapım ve diğer konularda tereddüde düşülen hususlar hakkında Bakanlığın uygulamaya esas olacak yazılı görüşü alınarak bu görüşlere göre işlem yapılır.

Görev, yetki ve sorumluluk

MADDE 6- (1) Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasından;

a) Bina ruhsatı vermeye yetkili idareler,

b) Enerji kimlik belgesi düzenlemeye yetkili kuruluşlar,

c) Yatırımcı kuruluşlar,

ç) Bina sahipleri,

d) İşveren veya temsilcileri,

e) Tasarım ve uygulamada görevli mimar ve mühendisler ile uygulayıcı yükleniciler ve imalatçılar,

f) Binanın yapılmasında, kullanımında ve enerji kimlik belgesi düzenlenmesinde görev alan müşavir, danışman, proje kontrolü yapan gerçek veya tüzel kişiler, enerji kimlik belgesi düzenlemeye yetkili kuruluşlar , Onaylanmış denetleme kuruluşları ve/veya işletme yetkilileri,

görevli, yetkili ve sorumludur.

(2) Yönetmelik hükümlerine göre inşaa edilmemiş binalardan; projenin eksik veya hatalı olması veya standartlara uygun olmaması hâlinde proje müellifleri ve yapımın eksik veya hatalı olması veya standartlara uygun olmaması hâlinde ise müteahhit veya yapımcı firma sorumludur. Sistemin uygun çalışmaması işletmeden kaynaklanıyor ise, işletmeci kuruluş doğrudan sorumlu olur.

(3) Yapı ruhsatı vermeye yetkili idareler ve enerji kimlik belgesi düzenlemeye yetkili kuruluşlar; projelerinin ve uygulamalarının bu Yönetmelik hükümlerine uygun olup olmadığını denetler.

(4) Bu yönetmeliğe uygun tasarım ve uygulaması yapılmayan binalara yapı ruhsatı veya kullanım izin belgesi verilmesi durumunda yapı ruhsatı vermeye yetkili idareler veya enerji kimlik belgesi düzenlemeye yetkili kuruluşlar sorumlu olur.

 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Bina Enerji Performansı Açısından Mimari Proje Tasarımı ve Mimari Uygulamaları

Bina enerji performansı açısından mimari proje tasarımı

Madde 7- (1)Binaların mimari tasarımında imar ve ada/parsel durumu dikkate alınarak gerek ısı, gerek doğal havalandırma, gerekse aydınlatma ihtiyacını asgari seviyede tutacak, güneş ve rüzgar etkisi de dikkate alınarak doğal ısıtma, havalandırma ve aydınlatma imkanlarından azami derecede yararlanılacaktır.

(2) Mimari tasarımda dikkat edilecek hususlar:

a)  Binaların ve/veya iç mekanların yönlendirilmesinde, o iklim bölgesindeki güneş, rüzgar, nem, yağmur, kar ve benzeri meteorolojik veriler dikkate alınarak oluşturulan mimari çözümler aracılığı ile istenmeyen ısı kazanç ve kayıpları engellenmelidir.

b) Yaşam alanları düzenlenirken uzun süre kullanılan alanlar güneş ısı ve ışığı ile doğal havalandırmadan optimum derecede faydalanacak şekilde yerleştirilmelidir.

c) Mimari uygulama projesi ve sistem detayları, ısı yalıtım projesindeki malzemeler ve nokta detayları ile bütünlük sağlamalı, ısı yalıtımında sürekliliği sağlayacak şekilde, çatı-duvar, duvar-pencere, duvar-taban ve taban/döşeme-duvar bileşim detaylarını ihtiva etmelidir.

d) Binanın yapılacağı yerin yenilenebilir enerji kaynak kullanım imkanlarının araştırılması ile oluşturulacak raporlar doğrultusunda alternatif mimari çözümler değerlendirilmelidir.

Mimari uygulamalar

Madde 8 (1) Mevcut binaların dış kabuğu, binanın enerji kalitesi bozulacak şekilde değiştirilemez.

(2) Isı kaybeden düşey dış yüzeylerinin toplam alanının % 60’ı ve üzerindeki oranlarda camlama yapılan binalarda pencere sisteminin ısıl geçirgenlik katsayısının (Up) 2,1 W/m2K olacak şekilde tasarımlanması ve diğer ısı kaybeden bölümlerinin ısıl geçirgenlik katsayılarının tavsiye edilen ısıl geçirgenlik katsayılarından % 25 daha küçük olmasının sağlanması durumunda bu binalar standarda uygun olarak kabul edilir. Söz konusu binalar için ısı yalıtım projesi ve hesaplamalar aynen yapılacak olup, bu hesaplamalar içerisinde yukarıdaki belirtilen şartların yerine getirildiği ayrıca gösterilmelidir.

(3) Her bir iklim bölgesi için bina kabuğunu oluşturan; ısıtılan hacimleri ayıran duvar, döşeme ve/veya taban ile tavan ve/veya çatılar için alınacak U değerlerinden herhangi biri veya birkaçının tavsiye edilen değerlerden % 25 daha büyük olması durumunda, diğer U değerlerinden biri ya da bir kaçı için seçilecek değer/değerler standardda tavsiye edilen değerin/değerlerin % 25’inden daha düşük olmamalıdır. Bu durum tavsiye edilen değerlerin % 25’inden daha düşük değerlerin seçilerek uygulanması için bir engel değildir. Ancak bu paragrafta belirtilen özel durum nedeniyle, binanın ısı kaybeden söz konusu yapı bileşenlerinden herhangi birinin veya bir kaçının tavsiye edilen değerin/değerlerin % 25’inden daha düşük olarak uygulanması durumunda bile, standardda verilen hesaplama metotu içerisinde kullanılacak olan değer için, tavsiye edilen değere göre % 25 oranında düşük olarak tasarımlandığı varsayılarak hesaplamaya yansıtılmalıdır.

(4) Yeni yapılacak binalar için ısı yalıtım raporu hazırlanmasının gerektirdiği durumlarda ve mevcut binalara yapılan uygulamalarda iç yüzeyden dış yüzeye doğru oluşturulan katmandaki yapı ve ısı yalıtım malzemeleri, giydirme cam cephenin iç yüzeyindeki cama yapıştırılan film tabakasının ısıl geçirgenlik katsayısı, giydirme cam cepheli binanın bulunduğu iklim bölgesindeki TS 825 standardında tavsiye edilmiş olan ısıl geçirgenlik katsayısından büyük olamaz.

(5) Birinci ısı bölgesinde bulunan ve mekanik iklimlendirme sistemine sahip binalarda güneş enerjisinden kaynaklanan istenmeyen ısı kazançlarının önlenmesi amacıyla, çok katlı camlama yapılan pencere sistemlerinde ısı kontrollü camların seçilmesi esastır.